Bu biraz da dünyadaki bir trendin bizdeki yansıması. Dahası da olacaktır.
Otomotiv 2000'lerden itibaren garip bir trende girdi. Bildik B, C ve D sınıfı araçlar, bunların var ise sedanı, yoksa HB modeli ve bunların birer SW modeli, markanın gücü yetiyor ise bir de spor model gibi standart şablondan çok çeşitli bir yelpazeye geçildi. MPV'ler, SUV'ler, Crossover'lar, onlar bunlar derken bir dolu "ara" model çıktı. Aynı modüler platforma sahip, aynı tip motorlara sahip bir dolu değişik görünüş ve formda araç oluştu. Eskiden 8-9 olan en fazla 12 olan araç modeli, markalar için, 20'leri geçti. Üstelik, eskiden 4 sene kullanılıp, 4 sene sonra da bir "facelift" ile 7-8 senelik döngülerle yenilenen modeller artık 5-6 senelik döngülere indiler. Firmaların iflahı kesildi. Bu çeşitlenme, bir seferde bir hattan üretilen araç adedini arrtırmazken, azaltmaya, ama hat adedini çoğaltmaya, mühendislik maliyetlerini arttırmaya başladı.
Bu modeller de genelde birbirlerinden yemeye başladılar. "Sedandan başka araba bizde gitmez" diye bilinen, Clio'nun satsın diye saçma sapan "Symbol modelini bile yapmış Türkiye'de bile Toyota CRH modeli üretti, Nissan Juke onbinlerce sattı.
Avrupa'da ise durum zıvanadan çıktı. Eskiden hatırlarsınız, Alman devleri, BMW'nin bile, 3, 5, 7 serisi bir de 6 diye bir spor aracı vardı. Bunların sedan ve SW'u olurdu. Şimdi? 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, X1, X2, X3, X5, sürüyor da gidiyor.. Mercedes mesela ha keza. Artık GLC, CLA, vs gibi harfleri takip edebiliyor musunuz?
Bunların üzerine bir de, dizel yasakları ve çok ciddi bir hibrit/elektrik baskısı gelmeye başladı. Üstüne üstlük araç satışları da artık büyümüyor. Bakmayın, biz Avrupa'ya Japonya'ya dönük yüzümüz ile görmüyoruz ama Çinli ve Hintli bir dolu ciddi marka da var. Dünyadaki pazarın bir %17-22'si falan da onlarda. Orası da bambaşka bir dünya.
Çin bile senelik 30 milyon civarındaki araç satışında ciddi küçülme yaşıyor. Ocak 2019'da Çin pazarı %18 daralmış ki çok ciddi rakam. Dünya da çok farklı değil. Özellikle ucuz para dönemi piyasaya saçılan ucuz "lease" araçlar artık geri dönüyor ve ikinci el pazarlarını dolduruyor.
Otomotiv dünyası yeniden yapılanmaya gebe. Bu süreçten Türkiye'deki ana sanayi ve yan sanayi muhakkak yara da yiyecek ama Türkiye için çok ciddi şanslar da var.
Umarım, bu kez bir hata yaparız da, bunu kaçırmayız. Bize bırakırsak biz onu heba ederiz çünkü.
